Eliza Orzeszkowa

Eliza Orzeszkowa żyła w latach 1841 – 1910. Była polską pisarką epoki pozytywizmu (kierunek filozoficzny, mówiący o tym, że prawdziwą wiedzą jest wiedza naukowa) oraz sufrażystką.

Po wybuchu powstania styczniowego w 1863 roku Orzeszkowa zaangażowała się w działania powstańcze. Wraz z innymi kobietami dowoziła pocztę i żywność dla walczących. Do jej najodważniejszych zadań, które wykonała w tym okresie było przewiezienie dyktatora powstania styczniowego, Traugutta, do Warszawy. Aby tego dokonać, posłużyła się podstępem oszukując rosyjskich żołnierzy.

Wkrótce jej mąż został zesłany do guberni permskiej. Wrócił on stosunkowo szybko do Polski, jednak drogi jego i Elizy rozeszły się. Orzeszkowa znajdowała się pod ogromną presją społeczną – w jej czasach żony wybierały się razem z mężami zesłanymi na Sybir. Pisarka nie chciała jechać do Rosji. Kiedy zagroziło jej ubóstwo udała się do Warszawy, aby starać się o posadę telegrafistki, której ostatecznie nie dostała.

Zajęła się natomiast samokształceniem. Wtedy też poważniej zajęła się pisaniem. W swoich dziełach czasami poruszała temat emancypacji kobiet. Głosiła człowieczeństwo kobiety, podobnie jak Żmichowska uważała, że program nauczania dziewcząt należy rozszerzyć o nauki ścisłe. Twierdziła, że kobieta powinna spełniać się zawodowo i zarobkowo, być w stanie zapewnić sobie utrzymanie oraz w pełni uczestniczyć w życiu społecznym. 

Cytaty:

"Kto wiele ściga, mało dogoni."  - Nad Niemnem

"Ludzka głupota to wielki i wieczny kamień. Większy od ludzkiej złości." - Nad Niemnem

"Głęboko trzeba kopać, aby wodę znaleźć, a tym bardziej człowieka, żebyś nie wiedzieć wiele lat z nim przebywał, jeszcze wszystkich skrytości jego nie rozpoznasz..." - Nad Niemnem

"Przeznaczenie stoi za ludźmi, welonem tajemnicy zasłonięte, i w dłoni trzyma kołczan z tysiącem zdarzeń..." - Gloria victis

"Ludzkie oczy mówią czasem gorsze rzeczy jak usta" - Meir Ezofowicz